Choć data sugerowała żart primaaprilisowy, Polski Związek Strzelectwa Sportowego zaskoczył poważnymi zmianami w swoich regulaminach. Zaktualizowano Regulamin egzaminów stwierdzających posiadanie kwalifikacji niezbędnych do uprawiania sportu strzeleckiego (czyli regulamin egzaminów na patent) oraz Regulamin Kolegium Sędziów PZSS. Nowe zasady dotyczące egzaminów wejdą w życie 1 lipca 2025 r., natomiast zmiany w regulaminie sędziowskim zaczęły obowiązywać już 1 kwietnia 2025 r.

Już na pierwszy rzut oka widać, że nad regulaminami pracowali prawnicy – ich nowa wersja ma bardziej sformalizowany charakter i przypomina poważny dokument, zamiast luźnej notatki stworzonej naprędce. Ponieważ największe zainteresowanie budzą zmiany dotyczące Patentu Strzeleckiego, to na nich skupimy się w pierwszej kolejności.

Regulamin patentowy

Część zmian ma charakter porządkowy – regulamin został poszerzony o załączniki zawierające przepisy, które wcześniej istniały w formie uchwał Zarządu PZSS. W efekcie liczba stron wzrosła z 7 do 32, co wynika zarówno z dodania nowych załączników, jak i bardziej szczegółowego opisu poszczególnych kwestii.

Zaostrzenie zasad dotyczących cofania Patentu

Najważniejszą zmianą dla osób już posiadających Patent Strzelecki jest rozszerzenie katalogu przyczyn, z powodu których można go utracić. Dotychczasowa (nadal obowiązująca) wersja regulaminu przewidywała cofnięcie Patentu w przypadkach dość jednoznacznych i oczywistych - decyzji lekarza, używanie (lub odmowa poddania się badaniu) dopingu lub alkoholu, naruszenie regulaminów strzeleckich oraz nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa. Nowa wersja dodaje kolejne powody, które budzą kontrowersje. Oto ich pełna treść:

a) uporczywego naruszenia statutów, regulaminów lub uchwał organów PZSS, WZSS lub klubu sportowego,
b) naruszenia statutu, regulaminu lub uchwały organów PZSS, WZSS lub klubu sportowego w sposób świadczący o lekceważącym stosunku do tych przepisów,
c) niewykonywania zobowiązań wobec PZSS, WZSS lub klubu sportowego w sposób świadczący o lekceważącym stosunku do tych podmiotów.

Sformułowania te są na tyle ogólne, że mogą prowadzić do szerokiej interpretacji. Czy zaległość w opłacaniu składek członkowskich może zostać uznana za „niewykonywanie zobowiązań wobec klubu”? Czy klub może wymagać od swoich członków obecności na zawodach lub wydarzeniach i traktować jej brak jako naruszenie regulaminu? Brzmi to może absurdalnie, ale w całym kraju są setki klubów i w niektórych z nich dochodzi nieraz do kuriozalnych zagrywek, wewnętrznych rozgrywek i podkładania kolegom świni. Choć decyzje w sprawie cofnięcia Patentu podejmować będzie Komisja Licencyjno-Patentowa, obawy dotyczące potencjalnych nadużyć wydają się uzasadnione.

Patent stał się również konieczną podstawą do posiadania uprawnień sędziowskich, instruktorskich i trenerskich, co oznacza, że utrata Patentu powoduje automatyczną utratę pozostałych uprawnień.

Nowe zasady dla zdających egzamin

Pozostałe zmiany dotyczą osób, które dopiero planują ubieganie się o Patent, a tutaj jest ogólnie lepiej, ale trochę gorzej.

Niezrozumiałą zmianą w XXI wieku i w erze wolności poruszania się i wolności stowarzyszeń jest konieczność zdawania egzaminu w tym samym województwie, w którym zarejestrowany jest klub sportowy, do którego należy zainteresowany. Dotychczas było podobne ograniczenie, ale zdający mógł wybrać województwo klubu lub województwo zamieszkania. Teraz taką możliwość z niepojętych powodów zlikwidowano.

Wydłużono również program obowiązkowego szkolenia teoretycznego do egzaminu, które teraz będzie musiał trwać niemal trzy dni. W programie szkolenia znalazły się tak dziwne (z punktu widzenia zawodnika) tematy jak obrona konieczna i stan wyższej konieczności.

Z dobrych zmian, łatwiej powinno się zdawać egzamin praktyczny. Zlikwidowano nieszczęsne pneumatyki (w pistolecie i karabiny), które moim zdaniem był najtrudniejszym sposobem zaliczenia sprawdzianu. Teraz pistolet będzie można zdawać wyłącznie z pistoletu bocznego zapłonu, natomiast w karabinie pneumatyk zamieniono na strzelanie z PCC (Pistol Caliber Carbine z IPSC), lub Mini Rifle (karabin bocznego zapłonu z IPSC), lub z karabinu bocznego zapłonu do tarczy pistoletowej na 25 m stojąc, gdzie należy uzyskać skupienie 10 cm. Co ciekawe w strzelbie dodano trzeci sposób zdawania egzaminu - strzelając breneką do tarczy na 25 m, a tutaj już nie liczy się skupienie tylko w ogóle trafienia w tarczę.

Nowości w regulaminie sędziowskim

Wiele interesujących zmian pojawiło się w Regulaminie Kolegium Sędziów PZSS. Chyba największą zmianą jest, wspomniane wcześniej, powiązanie licencji sędziowskiej z Patentem (wcześniej dotyczyło to sędziów klasy drugiej i wyższej), alternatywą może być posiadanie legitymacji osoby dopuszczonej do posiadania broni.

Ważną zmianą jest to, że cały obieg "dokumentów" związanych z przyznaniem licencji będzie się teraz odbywał za pomocą systemu komputerowego, podobnie jak od kilku lat wygląda to w przypadku przyznawania i przedłużania licencji sportowej.

Ciekawostką jest wprowadzenie zapisu określającego kto i kiedy może nosić kamizelkę z napisem "Sędzia PZSS". Niewątpliwie jest to pokłosie słynnego filmiku i wydarzeń na strzelnicy pod Bydgoszczą.

Podsumowanie

Zmiany w regulaminach PZSS mają zarówno pozytywne, jak i budzące wątpliwości aspekty. Z jednej strony, egzamin na Patent Strzelecki może stać się łatwiejszy dzięki usunięciu niektórych elementów, z drugiej – ograniczenie swobody wyboru miejsca egzaminu oraz dłuższe szkolenie teoretyczne mogą stanowić barierę dla nowych strzelców.

Największe kontrowersje budzi jednak rozszerzenie powodów utraty Patentu, które mogą otworzyć furtkę do nadinterpretacji i nadużyć. Oby w praktyce pozostawały one jedynie teoretycznym straszakiem wykorzystywanym wyłącznie w skrajnych przypadkach.

Jedno jest pewne – PZSS podejmuje kroki w kierunku uporządkowania przepisów i cyfryzacji procesów administracyjnych. Pozostaje mieć nadzieję, że zmiany te rzeczywiście przysłużą się rozwojowi sportu strzeleckiego w Polsce.