Dyskusje na temat bezpieczeństwa używanej w airsofcie amunicji 6mm BB, które dotyczyły kulek BBBMax 0.27g spowodowały, że firma Bioval zleciła wykonanie testów szerokiej gamy kulek ASG. Badanie miało dotyczyć kwestii takich jak bezpieczeństwo użytkowania i zdolność penetracji celu dla różnych BB. Przeprowadzenie badań zlecono Levante Labs, Std. Fd. U.W., 1 Centro Carvina, 6807 Taverne [Szwajcaria]. Sporządzony raport ma 50 stron. Nie wiadomo w sumie, czy chodzi faktycznie o przebadanie rynku amunicji BB czy raczej o wykazanie wyższości BBBMax nad innymi kulkami, niemniej jednak informacje uzyskane w teście są bardzo ciekawe. Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje i główne wnioski.
Testy przeprowadzano w warunkach laboratoryjnych, z kontrolowanym wpływem otoczenia [temperatura]. Użyto repliki gazowej [compressed gas gun/ henceforth gas gun], zapewniającej odpowiednią powtarzalność strzału. Wykorzystano lufę precyzyjną 6.01, o długości 500mm, z wykuwanej na zimno stali, o powierzchni wewnętrznej pokrytej teflonem - dla zminimalizowania niekorzystnych skutków nagrzewania powierzchni lufy przez tarcie BB. Ciśnienie gazu oraz temperatura były monitorowane i korygowane przy każdym strzale.
Jako główny cel użyto, stosowany także przy badaniach skuteczności body armor, jednolity blok nietwardniejącej, oleistej glinki. Metody tej używa się powszechnie w testach balistycznych.
W badaniu przetestowano BB następujących marek: 1st Target Rough, 1st Target Smooth, Airsoft Elite, Airsplat, BCB, Bioval BBB, Bioval BBBMax, Blaster, Digicom, Excel, Extreme Precision, G&G, Green Devil, HFC, ICS, KSC, Kurata, LH Super Grade, Marui, Marushin, Maruzen, Matrix, PHX, Sansei, SHS, Stinger, Super King, Systema, TFC, Toy-Jet, TSD Tactical, WA.
Przebieg testu:
1. Amunicja BB wystrzeliwana była z compressed gas gun w blok glinki balistycznej - w kontrolowanych warunkach temperatury i ciśnienia gazu - dla każdej BB mierzono prędkość początkową oraz prędkość uderzenia w cel [impact velocity] na dystansach: 0m, 10m, 20m i 30m. 0m czyli prędkość V0 oznaczała w tym przypadku pomiar z najbliższej odległości - blok glinki dzieliło od wylotu lufy jedynie urządzenie pomiarowe [speed trap].
Mierzono następujące parametry BB: indywidualna waga, średnica, głebokość penetracji glinki balistycznej, średnica kanału wlotowego oraz prędkość w momencie trafienia w cel. Cieńsza próbka glinki balistycznej użyta została do udokumentowania zachowania BB podczas penetracji celu oraz określenia średnicy otworu wylotowego.
2. W teście brali udział również ochotnicy, którzy stanowili "ludzkie cele". Strzelano także do symulatora ludzkich kości, w celu określenia możliwych obrażeń. Strzały do ochotników i symulatora wykonywano na dystansie 5m. W przypadku strzelania do ludzi celowano w miejsca, gdzie mundur wzoru BDU opinał mięśnie. Technik medyczny prowadził bezpośrednią obserwację i sporządzał wnioski o uszkodzeniach skóry - natychmiast po strzale oraz o zmianach w miejscu trafienia w ciągu 4 nastepnych dni.
3. Strzelano do bloku glinki pokrytego materiałem typu cordura, na dystansie 10m i większych. Badanie miało określić ewentualne uszkodzenia cordury oraz głębokość ewentualnych wgnieceń w glince - powierzchnię rażenia - po trafieniu w materiał.
4. Strzelano do materiału cordura umieszczonego na płycie aluminium 6061, o grubości 3mm. Celem było określenie ewentualnych uszkodzeń przy trafianiu w wykonane z cordury ładownice z magazynkami ASG. Dystans: 10m i większe.
5. Strzelano do bloku glinki, ciasno pokrytego mundurem [ripstop, krój BDU, 65%/35% poliester-bawełna]. Celem było określenie skutków trafienia w materiał, oraz w cel pod nim.
6. Kulki wystrzeliwano w tekturę grubości 0.058mm, umieszczoną na bloku glinki balistycznej. Użyto cieńszego bloku glinki w celu zbadania efektów penetracji oraz dynamiki trafień w cel.
7. Strzelano do maski JT zapewniającej pełną ochronę twarzy oraz oczu.
Dla zachowania najwyższej dokładności osiągnięto najwyższy możliwy stopień kontroli warunków, kalibracji broni oraz powtarzalności strzałów. Zastosowane metody pozwalały na fotografowanie strzałów i ich efektów dla późniejszego porównania. Zastosowano systemy miernicze Talyrond, Mitutoyo oraz urządzenia pomiarowe Oehler Research Inc. do pomiaru danych balistycznych.
Wstępne obserwacje:
1. Gęstość materiału.
Podczas wstępnych prób stwierdzono rozbieżności w gęstości materiału [dla tych samych BB], co ma negatywne konsekwencje dla osiągów balistycznych. Zarówno BB kompozytowe jak biodegradalne mają spore różnice w gęstości materiału, zawierają mikropęcherzyki powietrza i można stwierdzić, że w praktyce nie istnieją pod względem gęstości materiału dwie identyczne kulki BB tej samej marki i wagomiaru. Jest to skutek niedoskonałości samych materiałów, zastosowanych w produkcji BB, jak też niedoskonałości stosowanych technologii produkcji, kontroli jakości itp.
Z powodu rozbieżności w gęstości materiału, przy kulistym kształcie BB, mamy do czynienia z zaburzeniem trajektorii. wystarczy różnica gęstości w jednym punkcie kulki, aby miała ona inne własności balistyczne od pozostałych. Niestety osiągnięcie idealnej gęstości materiału jest niemożliwe w przypadku plastikowych BB.
Testy wykazały natomiast, że Digicon 0.43g, BBBMax Bioval oraz kulki producentów japońskich są pod tym względem lepsze od pozostałych. Zapewne w efekcie lepszych technologii produkcyjnych i procedur kontroli jakości.
Najlepszą gęstością [doskonała] wykazują się kulki: BBBMax 0.27.
Bardzo dobrą gęstość mają BB plastikowe: Marushin, Marui, Maruzen, Digicon i bio: BB Bioval.
Dobrą gęstością charakteryzują się: bio 0.2 Marui oraz plastikowe: Systema, Toy-Jet, WA, 02.5 Excel i 0.28 G&G..
Najgorszą gęstością charakteryzują się: 1st Target R i S, Blaster 0.2, Extreme Precision [bio i plastikowe, we wszystkich wagomiarach], ICS, HFC, KSC, PHX, TFC, TSD, Matrix i Sansei.
Reszta to średniaki.
2. Efekt Magnus.
Wsteczna rotacja kulki BB, podczas jej lotu, ma również negatywny wpływ na osiągi balistyczne. Określona elastyczność kulek + siły na nie oddziałujące podczas tej rotacji - powodują odkształcanie się BB podczas poruszania w lufie oraz w drodze do celu.
3. Kulistość i średnica.
Następnym czynnikiem mierzonym w próbach wstępnych była dokładność średnicy i kulistości BB. Zmierzono próbki po 1000BB od każdego producenta, z każdego wagomiaru - spośród biorących udział w badaniu. Porównywano wymiary pojedynczych BB, kulki ze sobą, marki itp. podczas pobierania z magazynka i wędrówki kulki przez komorę HU i lufę. Kulki, zwłaszcza z miększych kompozytów, mają za małą zdolność odzyskiwania swojej pierwotnej kulistości - jest to jedna z przyczyn małej skuteczności replik ASG. Oczywiście kulki nie mogą być produkowane ze zbyt twardych materiałów, gdyż prowadzi to do pękania i kruszenia się BB już w lufie repliki. Najlepsze BB charakteryzują się odpowiednim stosunkiem twardości, miękkości i elastyczności, co jest możliwe do osiągnięcia jedynie w przypadku najwyższej jakości produkcji, stosowanych materiałów i kontroli BB.
Różnice w kulistości i średnicy BB tej samej marki i wagomiaru mają zdecydowany, negatywny, wpływ na osiągi balistyczne. Osiągnięcie idealnej kulistości jest jednak bardzo trudne zarówno w przypadku kompozytów jak i materiałów biodegradalnych. W tym przypadku, wymienione wyżej kulki Digicon 0.43g, BBBMax Bioval oraz kulki producentów japońskich - również są lepsze od innych BB.
W ocenie dokładności sferycznej [idealnej kulistości] BB wypadły następująco:
idealna: tej oceny nie uzyskała żadna marka
bardzo dobre: BBBMax
dobre: bio - Marui i Bioval BB, plastikowe: Digicon, Marui, Marushin, Maruzen.
ocenę "bardzo złe" uzyskały te same marki co w teście gęstości.
Warunki pomiaru dla poszczególnych prędkości/odległości:
1. V0 czyli 0m. W tym przypadku na BB oddziaływują: ciśnienie gazu za kulką, rotacja wsteczna, stopień deformacji, opór powietrza z przodu kulki, interakcja kulki z lufą.
2. V10 czyli 10m. Gdy kulka opuszcza lufę - sytuacja zmienia się diametralnie. Odziaływuje, obok V0 i kwestii odkształceń oraz elastyczności BB także siła powstrzymująca ruch do przodu. Czynniki te, razem, spowalniają BB i zmieniają trajektorię.
3. W przypadku V20 [20m] i V30 [30m] skumulowane czynniki powodowały znaczne różnice między testowanymi BB. Niektóre BB nie były w stanie nawet trafić w cel.
Zastosowano prędkości 100, 130, 150, 170m na sekundę.
Testy uderzeniowe:
Rezultat trafienia zależy od użytej siły i czasu w jakim dwa zderzające się obiekty "pozostają w kontakcie". Im miększy jest trafiony obiekt - tym dłuższy kontakt BB i celu.
Ogólnie podczas badania zaobserwowano, że BBBMax nie deformują się przy uderzeniu i nie pękają w porównaniu z innymi BB, które ulegają deformacji do pewnego stopnia i są bardziej podatne na pękanie.
Testy ochrony twarzy:
Testy masek jednoznacznie wykluczyły z użycia maski z goglami siatkowymi - ich stosowanie grozi poważnym uszkodzeniem wzroku, gdyż WSZYSTKIE typy BB mają tendencję do pękania i rozpryskiwania się na siatce, która ulega penetracji przez odłamki kompozytu bądź materiału biodegradalnego.
Używając masek i gogli należy pamiętać, ze nie tylko uszkodzenia mechaniczne, ale również: chemikalia, upał, światło słoneczne, spaliny oraz czynniki atmosferyczne - mogą prowadzić do degradacji struktury maski i gogli, w efekcie obniżając ich odporność i mogą spowodować nieskuteczność ochrony przy bezpośrednim trafieniu.
Za niebezpieczne uznano również okulary balistyczne "przeciwsłoneczne". Przy ostrzale z różnych kątów i kierunków nie zatrzymują one wszystkich BB. Po teście znajdowano kulki za powierzchnią okularów czyli nie dają one pełnej ochrony oczu z każdej strony.
Za najlepsze i najbezpieczniejsze uznano systemy pełnej ochrony twarzy.
Do testów użyto masek JT nForcer. Maska podczas strzałów umieszczona była na bloku glinki balistycznej. Przy testach z najbliższej odległości żadne kulki nie przebiły gogli ani ich ramki, choć trafienia pozostawiały zniszczenia na ich powierzchni i ślady na pozostałych powierzchniach maski.
Testy cordury 1000.
1. W teście cordury na płycie aluminiowej stwierdzono, że plastikowe i bio BB mają tendencję do deformacji, i niszczą większą powierzchnię materiału niż twardsze kulki. Najczęsciej są to pęknięcia poszczególnych włókien cordury lub postrzępienie/stopienie większej ich ilości. Oczywiście im większa odległość strzału - tym mniejsze uszkodzenia. Niemniej jednak uszkodzenia występują i w miejscu takich pęknięć, podczas dłuższego, intensywnego użytkowania, może dochodzić do dalszego zniszczenia materiału.
Twardsze kulki jak BBBMax powodują zniszczenia na mniejszej powierzchni, bardziej punktowe, gdyż nie ulegają tak dużym deformacjom przy uderzeniu. Są to pęknięcia pojedynczych włókien lub ich stopienie oraz sklejenie z sąsiednimi włóknami - w efekcie ciepła generowanego podczas uderzenia. Powyższe dotyczy głównie trafień z najbliższej odległości - na dystansach od V0 do V10.
Na dystansach V20 i V30 - uszkodzeń praktycznie nie ma w przypadku kulek plastikowych i BB bio, gdyż siła generowana przy trafieniu nie jest w stanie naruszyć struktury materiału cordura. BBBMax jednak nadal uszkadzają i topią włókna materiału.
2. W teście cordury na powierzchni miękkiej stwierdzono, że:
Na odległości V0 żadne kulki nie przebiły cordury ani nie uległy rozpadowi, uszkodzenia materiału były minimalne. Mierzony na miękkiej glince obszar trafienia/uderzenia dla kulek Digicon 0.43 jest 12 razy większy od rozmiaru BB, dla plastikowych i BB bio 0.28 oraz 0.30 - 11 razy większy, a dla 0.23 i 0.25 - 10.5 raza większy. BBBMax ma 7 razy większy obszar trafienia [impact area]. Jest to efekt będący kombinacją wagi BB, stopnia deformacji, oraz ekspansji podczas uderzenia.
Wniosek: proporcjonalnie do wagi i rozmiaru, energia przekazywana celowi poprzez materiał cordura jest większa w przypadku BB plastikowych i BB bio niż w przypadku BBBMax. Identyczne były wnioski na odległościach V10, V20 i V30.
Test BDU na miękkiej powierzchni celu:
Testy wykonywano na odległościach V10 do V30. Strzelano do kurtki Tru Spec BDU jacket, umieszczonej na bloku glinki balistycznej. Przy 10m kulki Digicon 0.43g spenetrowały BDU powodując spore zniszczenie materiału typu ripstop. Żadne inne kulki nie przedziurawiły materiału. Impact area w przypadku kulek Digicon, czyli obszar rażenia miękkiego celu, był 21 razy większy od rozmiaru BB. Pocisk został znaleziony 25mm pod powierzchnią trafionego celu [bloku glinki balistycznej]. Dla kulek 0.28 i 0.30 - 13 razy większy, 0.23/0.25 - 11 razy większy. Dla BBBMax - 7 razy. Wniosek łatwy do przewidzenia - cordura lepiej rozprasza energię niż materiał poliestrowo-bawełniany. Więcej energii oddają celowi BB z tworzywa i bio niż BBBMax.
Na odległościach V20 i V30 nie stwierdzono żadnych penetracji materiału ripstop. Nie zaobserwowano żadnych uszkodzeń celu [materiału]. Ślady na bloku glinki były dużo mniejsze. Powierzchnia obszaru rażenia była zbliżona wielkością lub mniejsza od rozmiaru BB.
Strzały do arkusza tektury:
Test przeprowadzono w celu zbadania penetracji celu - BBBmax zostawiają otwór wlotowy, w cienkim bloku glinki, w granicach 6mm, pozostałe kulki: 8mm i 10mm. Zbliżone [odrobinę mniejsze wartości] wyniki ustalono dla otworów wylotowych. Badając dynamikę, po trafieniu w cel, sporządzono wniosek, że dla części BB negatywny efekt wstecznej rotacji skutkuje powstawaniem czegoś w rodzaju "fali uderzeniowej". W bardzo krótkim czasie, w momencie trafienia, kulka BB ulega zatrzymaniu rotacji - obroty spadają z bardzo wysokich do praktycznie zera i to powoduje shock wave, która przemieszcza się przez kulkę powodując pękanie materiału powierzchniowego. Ten efekt zaobserwowano tylko w przypadku BB produkcji chińskiej.
Wszystkie powyższe testy i dowody zebrane na ich podstawie pozwalają wnioskować, że BB bio oraz BB plastikowe ulegają silniej deformacjom i oddają więcej energii celowi niż kulki twardsze.
Wiele rodzajów BB nie jest produkowanych według tych samych, wysokich standardów, co kulki japońskie, G&G, digicon, Bioval i BBBMax.
Human target:
W teście strzelania do celów ludzkich, jakimi byli ochotnicy, zaobserwowano, że:
miększe kulki plastikowe i bio mogą powodować większe uszkodzenia skóry bądź kości [np. kości dłoni], niż kulki twardsze. Najwięcej urazów notuje się na rękach, nogach i dłoniach [następne w kolejności są: twarz i zęby], a ich stopień zależy od kombinacji wagi BB, prędkości i materiału, z którego kulki wykonano. Jednocześnie porównano obrażenia z tymi, których można doznać w paintballu. Jednoznacznie widać, że obrażenia w PB mogą być poważniejsze, a siły przy trafieniu w cel są większe niż w ASG.
Trafienia w powierzchnie kostne, np kościec dłoni lub zęby - niezależnie od rodzaju BB - zawsze skutkują dotkliwymi obrażeniami. Poziom obrażeń zależy głównie od kombinacji odległości do celu i prędkości BB.
Generalny wniosek jest taki, że nie należy raczej określać jednych kulek jako bezpieczniejsze lub mniej bezpieczne od innych - lecz skutki trafień zależą od stosowanych zabezpieczeń.
Przy strzelaniu do celu ludzkiego odnotowano dwa rodzaje obrażeń w wyniku trafienia tkanki miękkiej: uraz w punkcie trafienia oraz uraz tkanki wokół punktu trafienia. Użycie BB Digicon 0.43 oraz BB 0.28, 025, a nawet 0.20 spowodowało uszkodzenie skóry i uraz większy niż w przypadku BBBMax. Przy 2 pierwszych typach kulek jeszcze po 4 dniach tkanka była zmieniona, a trafiony uskarżał się na ból. W przypadku BBBMax po 2 dniach nie było prawie śladu trafienia, jedynie zaczerwienienie.
Ostateczne wnioski z badania:
1. W badaniu wykorzystano przekrój wszystkich typów i marek BB dostępnych na rynku.
2. Przy odpowiednim zabezpieczeniu, zwłaszcza twarzy, oraz zachowaniu minimalnych dystansów do celu - każdy typ zbadanej amunicji jest bezpieczny i może być używany w airsofcie.
3. Amunicja BB może być podzielona, generalnie, na dwie szerokie kategorie:
miękka - wykonana z plastiku, bio materiałów oraz pewnych niskiej jakości metali - powoduje większe obrażenia ciała i uszkodzenia materiałów. Pozostaje dłużej w "kontakcie" z celem w momencie trafienia i generuje większą powierzchnię urazu. Łatwiej ulega deformacjom i przekazuje więcej energii celowi.
twarda - jej przykładem są BBBMax. Nie ulegają deformacji przy trafieniu w cel, przekazują celowi mniejszą energię i pozostają bardzo krótko w "kontakcie" z celem w momencie trafienia, a tym samym powodują mniejsze obrażenia.
4. Dobre osiągi balistyczne zależą od stałej gęstości i idealnej kulistości BB. Testy wykazują, że BBBMax znacznie przewyższają tradycyjne kulki swoimi parametrami. Spośród tradycyjnych BB najlepsze są produkty japońskie, kulki Digicon oraz BB Bioval, które wyprzedzają konkurentów.
Źródło:
