Tuning dla początkujących.

W życiu wielu Maniaków przychodzi taki moment, kiedy osiągi ich replik przestają ich zadowalać. Wówczas rodzi się w głowie myśl - ,,A gdyby tak...'' - jest to pierwszy objaw wkraczania na trudną i skomplikowaną, lecz wdzięczną ścieżkę tuningu.

Dobrze, jeśli ma się wśród swoich znajomych kogoś, kto w sidła tuningu wpadł już jakiś czas temu. Zapewne pozwoli to Maniakowi zdobyć odpowiedzi na wiele pytań i oszczędzi jego czas i pieniądze.

Co zrobić, jeśli jednak nie ma koło nas nikogo takiego? Należy zadać sobie pytania: ,,Co chcę osiągnąć? Jakimi dysponuję środkami finansowymi? W jaki sposób chcę usprawnić swoją replikę?''. Rzecz jasna sama odpowiedź na te pytania nie wystarczy, lecz będzie dobrym punktem zaczepienia w poszukiwaniu wiedzy.

Poniższy poradnik nie porusza problemu tuningu konkretnych replik. Skupiam się w nim głównie na krótkim objaśnieniu zastosowania wybranych części, najczęściej przeprowadzanych rodzajach tuningu oraz jego skutkach. Tekst zawarty poniżej nie ma na celu zastąpienia działów forum poświęconych tuningowi, lecz wprowadzenie początkującego użytkownika w świat upgrade'u replik, zakładając, że ten przynajmniej w podstawowym stopniu zna budowę repliki i stosowaną terminologię.

O sprężynach i FPSach słów kilka.

Użytkownicy chcący ulepszyć swoje repliki najczęściej zastanawiają się nad wymianą sprężyny. Jak wygląda to w praktyce? Co niesie ze sobą wymiana sprężyny?

Zacznijmy od rzeczy podstawowych. W każdej elektrycznej replice zamontowana jest sprężyna główna, która nadaje kulce określoną prędkość wylotową. Sprężyny te przyjęło się oznaczać jako MXXX, gdzie XXX to prędkość początkowa w metrach na sekundę, którą sprężyna nadaje kulce o wadze 0,2g.

Przykładowo sprężyna M100 powinna nadać kulce prędkość początkową o wartości 100 metrów na sekundę (330 FPS). Dla porównania - sprężyna M110 powinna rozpędzać kulkę do 360 FPS. Najczęściej można spotkać się ze sprężynami:

M85 - ~285 FPS

M90 - ~300 FPS

M100 - ~330 FPS

M110 - ~360 FPS

M120 - ~390 FPS

M130 - ~430 FPS

M140 - ~460 FPS

M150 - ~490 FPS

M160 - ~530 FPS

M170 - ~560 FPS

M180 - ~590 FPS

M190 - ~620 FPS

M200 - ~660 FPS

M210 - ~690 FPS

Praktyka jednak ukazuje coś innego. Wartości te są przybliżone i zależą od wielu czynników - części użytych w replice, ich spasowania, a także firmy samej sprężyny. Nierzadko zdarza się, że replika złożona na sprężynie o oznaczeniu M120 nada kulce prędkość ponad 430 FPS, jak i replika źle złożona może pokazać 400 FPS na sprężynie M150. Należy wziąć to pod uwagę zwłaszcza w przypadku składania repliki przystosowanej do walk na krótkim dystansie przy użyciu sprężyny M110.

Na zwiększenie prędkości wylotowej mogą mieć wpływ m.in. części typu bore-up, lufa precyzyjna (lub odpowiednia długość lufy stockowej) czy nawet gumka hop-up.

Na zmniejszenie prędkości wylotowej - zbyt długa lufa (lub nieodpowiedni cylinder), gumka hop-up, nieszczelności spowodowane zużyciem lub niedopasowaniem części bądź awarią repliki.

Sprężyny różnią się właściwościami. Sprężyny gorszych firm szybciej się zużywają, co oznacza, że już po przebiegu kilkunastu tysięcy kulek można utracić nawet kilkadziesiąt FPS. Jednymi z najbardziej polecanych sprężyn są te firmy Guarder. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że sprężyny tej firmy nierzadko nadają kulce większą liczbę FPS niż powinny. Dla przykładu - M110 Guardera, oznaczone jako SP110, może być odpowiednikiem M115 innej firmy - w tym konkretnym wypadku jest to szczególnie ważne, jeśli chcesz przystosować replikę do walki na bliskim dystansie. Natomiast SP170 może przynieść podobne rezultaty co M190 innego producenta.

Warto dowiedzieć się jakie limity FPS panują w Twoim środowisku, by przez przypadek nie złożyć mocniejszej repliki niż jest dopuszczalna (zwłaszcza w CQB). Najczęściej w środowiskach panuje limit do CQB w wysokości 350-360 FPS, co oznacza, że do rozgrywki dopuszczona zostanie większość replik złożonych na sprężynach do M105 oraz część replik ze sprężyną M110. Sprężyna M110 jest dość uniwersalna - w rozgrywkach leśnych pozwala nawiązać równą walkę z większością stockowych replik, a równocześnie może być wystarczająco słaba by być dopuszczoną do rozgrywek na bliskim dystansie. Sprężyny od M110 do M130 są normą w dzisiejszych szturmowych replikach przeznaczonych do potyczek leśnych. Repliki z zamontowanymi sprężynami mocniejszymi niż M130 mogą gdzieniegdzie uchodzić za repliki wyborowe, a ich właściciele muszą używać tych replik ze sporą rozwagą. W replikach snajperskich najczęściej spotkać się można ze sprężynami o oznaczeniach przynajmniej M160. Operowanie repliką o tak wysokiej prędkości wylotowej kulek wymaga dużego doświadczenia i odpowiedzialności.

"Czy liczba FPS przekłada się na zasięg i celność repliki?"

To jest bardzo często zadawane pytanie. I tak i nie. Większa liczba FPS skraca czas potrzebny kulce by dolecieć do celu. Oznacza to, że przy strzelaniu na dystans można obrać mniejszą poprawkę, a przeciwnik, jeśli usłyszy strzał - będzie miał mniej czasu by zareagować. Większa prędkość kulki oznacza jej większą energię - dzięki temu trafienie na dalszej odległości jest lepiej przez gracza odczuwane. "Lepiej" jest tu stwierdzeniem bardzo ryzykownym - mocniejsze trafienie oznacza oczywiście większy ból - należy więc zwracać uwagę z jakiej odległości i w jaką część ciała strzelamy. Liczba FPS ma również duży wpływ na zasięg repliki. Nie jest ona jednak jedynym czynnikiem decydującym o zasięgu. Głównymi częściami odpowiedzialnymi za odległość, na którą jesteśmy w stanie oddać strzał są części systemu hop-up. Replika mająca 300 FPS i bardzo dobrej jakości system hop-up może mieć podobny, lub nawet większy zasięg od standardowej repliki mającej 400 FPS. Jeśli natomiast repliki o prędkości wylotowej 300 FPS i 400 FPS będą korzystać z identycznie działającego systemu hop-up - zasięg tej mocniejszej będzie wyraźnie większy. Warto również zwrócić uwagę, że różnica pomiędzy 300 i 350 FPS będzie bardziej odczuwalna niż różnica między 500 i 550 FPS. O ile w przypadku tej pierwszej, zasięg może wzrosnąć nawet o kilkanaście metrów, o tyle w przypadku tej drugiej - zazwyczaj nie przekracza nawet dziesięciu metrów.

Montując mocniejszą sprężynę - należy się liczyć z szybszym zużyciem części w replice. W przypadku niewielkiego tuningu (np. wymiana sprężyny M110 na M120) replika zazwyczaj wytrzymuje go lub wymaga kosmetycznych zmian. Jeśli natomiast chcemy znacznie podnieść prędkość wylotową kulek (np. wymiana sprężyny M110 na M140), to replika w bardzo szybkim tempie może ulec kosztownej awarii, a niekiedy nawet nie będzie w stanie oddać ani jednego strzału.

Ze szczególną rozwagą należy używać mocnych replik w zimie, kiedy panują niskie temperatury. Nie jest tajemnicą, że substancje takie jak smary, czy materiały takie jak metal zmieniają swoje właściwości pod wpływem niskiej temperatury. Może to zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia awarii repliki. W przypadku mocno tuningowanych replik z gearboxem V2 - jedną z najbardziej narażonych na zniszczenie części jest szkielet gearboxa.

Po zmianie sprężyny na mocniejszą bardziej obciążony jest również akumulator - jego wydajność zauważalnie spadnie (będzie wystarczał na oddanie mniejszej liczby strzałów, a także zmniejszy się szybkostrzelność repliki). W przypadku dużej różnicy w twardości sprężyn - akumulator może nie być wystarczająco wydajny by oddać choć jeden strzał. Najprostszymi sposobami na polepszenie wydajności akumulatora jest ładowanie go odpowiednią ładowarką, zmiana silnika na mocniejszy (choć to pociąga za sobą zwiększenie poboru prądu), zastosowanie odpowiednich zębatek, wymiana okablowania na niskooporowe oraz montaż układu MOSFET.

Wymiana sprężyny na mocniejszą może skutkować zwiększeniem głośności repliki.

Pamiętaj, że wymiana sprężyny głównej wymaga najczęściej zerwania plomby gwarancyjnej, co się równa utracie gwarancji. Nawet jeśli wymiana zostanie przeprowadzona przez sklep, w którym kupujemy replikę - najprawdopodobniej nie będzie on chciał udzielić gwarancji ze względu na szybsze zużycie części repliki. Również wymiana części nawet na najlepsze nie gwarantuje długiej i bezawaryjnej pracy repliki.

Chcąc zwiększyć skuteczność swojej repliki - warto najpierw zainwestować w tuning nieinwazyjny (bez rozbierania gearboxa), czyli kupno lufy precyzyjnej (polecanej firmy) i systemu hop-up (często samej gumki hop-up).

Downgrade.

Jak łatwo zauważyć po nazwie, jest to przeciwieństwo upgrade'u. Nie jest to jednak w pełni poprawne określenie - zwykło się je używać dla zabiegów obniżenia liczby FPS, a to również może być elementem upgrade'u repliki.

Downgradem zainteresowane są przede wszystkim trzy grupy użytkowników - osoby chcące obniżyć prędkość wylotową kulki (by przystosować replikę do walki na bliskich odległościach lub do obowiązującego w innym kraju prawa); osoby chcące zwiększyć szybkostrzelność repliki (ROF) oraz te, które chcą wydłużyć żywotność części. Na szczęście - zabieg downgrade'u dla tych trzech grup jest identyczny i pociąga za sobą te same skutki.

Kluczową czynnością do wykonania downgrade'u jest wymiana sprężyny głównej na słabszą od aktualnie zamontowanej.

Taka zmiana wpływa na:

a) zwiększenie wydajności akumulatora:

Akumulator będzie wystarczał na oddanie większej liczby strzałów;

b) zmniejszenie liczby FPS:

Prędkość początkowa kulki powinna spaść o tyle, o ile słabszą sprężynę zamontowaliśmy;

c) wydłużenie żywotności części:

Ze względu na mniejsze obciążenie, części w replice powinny wytrzymać większy przebieg;

d) zwiększenie szybkostrzelności repliki:

Mniejszy opór przy pracy mechanizmu powoduje szybsze wykonywanie pełnego cyklu.

By obniżyć liczbę FPS do poziomu, przy którym będziesz mógł być w miarę pewny, że Twoja replika zmieści się w limitach wielu polskich środowisk Airsoftowych - powinieneś zainteresować się sprężyną SP100 firmy Guarder. Przy dobrze złożonej replice powinna ona nadawać kulkom prędkość początkową około 335-345 FPS.

Może się jednak okazać, że Twoja replika będzie złożona aż za dobrze. Podobnie, jeśli w Twojej replice zastosowane są inne części, które mogły podwyższyć prędkość wylotową (jak np. bore-up lub lufa precyzyjna) wtedy sprężyna SP100 Guardera może okazać się zbyt mocna. Wówczas trzeba sięgnąć po jeszcze słabsze sprężyny.

Niekiedy nasuwa się pytanie, czy zwiększenie szybkostrzelności poprzez wstawienie słabszej sprężyny nie przyspieszy zużycia części. Przyspieszy, ale w ogólnym rozrachunku ze zmniejszeniem obciążeń wynikającym z downgrade'u - w większości wypadków żywotność repliki wyjdzie lepiej na downgradzie.

Wykonując downgrade od razu przy zakupie repliki - warto spytać - być może sklep udzieli gwarancji na replikę pomimo ingerencji w jej gearbox.

ROF (Rate Of Fire) - co nieco o szybkostrzelności

Szybkostrzelność repliki może zaważyć o naszej skuteczności na wiele różnych sposobów. Łatwiej przebić się przez krzaki, trafić biegnącą osobę, czy przykryć przeciwnika ogniem i zmusić go do ukrycia się.

Szybkostrzelna replika może być trudniejsza do wykrycia ze względu na krótszy czas pracy gearboxa w celu oddania strzału.

ROF repliki w dużej mierze zależy od używanego akumulatora. Im wyższe napięcie akumulatora, tym większy ROF. Napięcie akumulatora uzależnione jest od liczby połączonych ze sobą szeregowo ogniw.

Podobnie sprawa ma się z wydajnością prądową ogniw zasilającego pakietu. Z tego powodu akumulator złożony z mniejszej liczby ogniw lepszej jakości może być bardziej wydajny niż ten złożony z większej ilości ogniw słabszej jakości.

W naszym hobby najczęściej stosuje się akumulatory o napięciu:

a) 7,2V (6 ogniw); 8,4V (7 ogniw); 9,6V (8 ogniw); 10,8V (9 ogniw) i 12V (10 ogniw) - dla standardowych pakietów Ni-MH oraz Ni-CD (1,2V na każde ogniwo);

b) 7,4V (2 ogniwa) o 11,1V (3 ogniwa) - dla pakietów Li-Po (3,7V na każde ogniwo) - akumulatory tego typu mają również podany parametr C (prąd rozładowania), który również w dużym stopniu wpływa na wydajność.

Zastosowanie znajdują również inne rodzaje akumulatorów tradycyjnych, litowych, itp., o różnych parametrach.

Akumulatory Ni-MH i Ni-Cd 7,2V i 8,4V są zazwyczaj stosowane w stockowych replikach i nie zapewniają dużej szybkostrzelności. Akumulatory 9,6V, a także Li-Po 7,4V o dużej wydajności są często stosowane zarówno w stockowych jak i tuningowanych replikach. Natomiast pakiety Ni-Cd/Ni-MH 10,8 i 12V jak i Li-Po 11,1 znajdują zastosowanie nawet przy dużym tuningu nastawionym nie tylko na ROF, ale i na prędkość wylotową.

Prawidłowa obsługa akumulatora to klucz do jego długiej i wydajnej pracy. By w odpowiedni sposób używać pakietu, konieczne jest posiadanie ładowarki dobrej jakości - stockowe ładowarki dodawane do replik tej jakości nie zapewniają, często są przyczyną skrócenia żywotności i zmniejszenia wydajności akumulatora. Stosunkowo tanie ładowarki mikroprocesorowe, cieszące się dużą popularnością w środowisku Airsoftowym, to m.in. IMAX B6 oraz Turnigy Accucell. Jeśli od samego początku ładujemy akumulator ładowarką tego typu - jest duża szansa, że pożyje dłużej i będzie się cechował większą wydajnością, która oznaczać będzie nieco wyższy ROF i lepszą kulturę pracy

Jedną z najważniejszych zalet wymienionych wyżej ładowarek mikroprocesorowych jest możliwość rozładowania akumulatora przed jego naładowaniem – tyczy się to tradycyjnych pakietów Ni-MH i Ni-Cd. Regularne rozładowywanie pakietu do odpowiedniego poziomu, to jeden z głównych czynników mających wpływ na ich wydajność. Rozładować akumulator można również bez ładowarki (np. za pomocą żarówki o odpowiednim napięciu), ale w tym wypadku należy stale kontrolować napięcie akumulatora pod obciążeniem. Nie powinno ono spaść poniżej około 1V (niektórzy podają, że 0,8-0,9V) na każde ogniwo pakietu. Przekroczenie tej granicy może skutkować trwałym uszkodzeniem lub zniszczeniem akumulatora.

W celu zwiększenia szybkostrzelności repliki stosuje się również wiele innych, rozmaitych metod, takich jak:

a) wymiana okablowania na niskooporowe - zmniejszenie oporu skutkuje nie tylko zwiększeniem szybkostrzelności - ma również swoje odbicie w ilości możliwych do wystrzelenia kul na jednym ładowaniu akumulatora, a także może usprawnić pracę gearboxa z mocniejszymi sprężynami;

b) montaż układów potocznie nazywanych "Mosfet" - zadania stawiane przed układami mosfet są różne i zależą głównie od stopnia zaawansowania układu (mogą zabezpieczać styki, akumulatory Li-Po, jak również sterować trybami ognia repliki, itd.). Jednym z podstawowych efektów instalacji mosfetu jest, podobnie jak w przypadku wymiany okablowania, zwiększenie wydajności przekładające się na wyższy ROF, większą liczbę możliwych do wystrzelenia kul oraz możliwość pracy z mocniejszymi sprężynami;

c) wymiana części, np. silnika na high speed (przystosowany do szybkiej pracy ze słabymi sprężynami), high torque (wykorzystywany m.in. w podnoszeniu szybkostrzelności w replikach z mocniejszymi sprężynami); lub zębatek na high speed (podobnie jak w przypadku silnika - szybka praca ze słabymi sprężynami).

Należy pamiętać, że zwiększanie szybkostrzelności ma wpływ na zużycie części w replice.

Gumki hop-up oraz lufy precyzyjne - czyli w jaki sposób poprawić zasięg i celność repliki bez narażania jej na szybsze zużycie.

Osoba, którą przestały satysfakcjonować parametry swojej repliki takie jak zasięg i celność - w pierwszej kolejności powinna zainteresować się wymianą gumki hop-up i lufy. Przyczyn jest kilka - tuning tego typu nie pozbawia nas gwarancji (nie trzeba rozbierać mechanizmu gearbox), jest względnie tani (w zależności od użytych części - cena może zamknąć się w 150 złotych, ale równie dobrze może zbliżyć się do 1000 złotych), nie naraża repliki na większe przeciążenia (nie zmieniamy właściwości mechanizmów repliki, tylko lepiej wykorzystujemy ich efekty), nie narażamy naszych kolegów z airosftowego pola walki na większy ból (minimalny wpływ na FPS), a także najważniejsza przyczyna - tuning tego typu jest po prostu skuteczny.

Zacznijmy od gumki hop-up - służy ona do nadania kulce rotacji wstecznej, co przez długi czas pozwala jej przeciwstawić się sile grawitacji - podobnie jak w przypadku luf gwintowanych, używanych głównie w broni palnej i wiatrówkach - system hop-up w replikach ASG w znacznym stopniu wpływa na zasięg i celność repliki. Ważnym elementem skutecznego strzelania jest więc odpowiednie ustawienie systemu hop-up, które pozwala ustalić najbardziej optymalny dla danego gracza tor lotu kulki.

Dla dużej części Maniaków ASG, optymalnym ustawieniem jest to, w którym kulka przez jak najdłuższy czas leci prosto, lecz raczej nie wznosi się ponad linię celowania. Zbyt mocne podkręcenie systemu hop-up (zwiększające wpływ gumki na kulkę) objawia się nadmiernym wznoszeniem się wystrzelonej kulki (może być również przyczyną zacinania się kulek w komorze hop-up), a zbyt słabe ustawienie systemu (zmniejszające wpływ gumki na kulkę) - zmniejszeniem zasięgu repliki i przedwczesnym spadaniem. Są sytuacje, w których nieodpowiednie ustawienie systemu hop-up może przynieść korzyści, jednak należą one raczej do rzadkości.

Trzeba pamiętać, że w zależności od zarówno ciężaru jak i jakości używanych kulek - optymalne ustawienie systemu hop-up będzie się zmieniało. Wybierając się na manewry z nową, inną paczką kulek - warto przed rozgrywką przestrzelać replikę przy ich użyciu w celu wprowadzenia odpowiednich poprawek.

Często zdarza się, że gumki hop-up, które znajdujemy w stockowych replikach są niskiej jakości. W wielu wypadkach zaleca się zlecić obsłudze sklepu wymianę gumki na silikonowy odpowiednik dobrej firmy wraz z kupnem repliki. Koszt gumki hop-up jest niski, a wiele sklepów oferuje taką usługę gratis.

Korzyściami płynącymi z wymiany gumki hop-up na inną, dobrej jakości, są głównie:

- zwiększenie zasięgu repliki (nierzadko nawet o kilkanaście metrów);

- polepszenie celności repliki (m.in. przez równomierne podkręcanie kulek);

- brak problemów z zamarzającą gumką hop-up przy strzelaniu w niskiej temperaturze (w przypadku większości stockowych gumek - zasięg repliki drastycznie spada w takiej sytuacji).

Niekiedy dla osiągnięcia pożądanego efektu konieczna może być również wymiana dystansera, czyli elementu dociskającego gumkę hop-up. Warto również upewnić się, czy komora hop-up i lufa repliki są w pełni standardowe i mogą współpracować z inną gumką hop-up.

Nie ma uniwersalnego rozwiązania, które pozwalałoby stwierdzić jakie gumki hop-up przynoszą najlepsze efekty. Jest to uzależnione od wielu czynników - m.in. od panujących warunków, modelu repliki (nierzadko różnice występują nawet pomiędzy różnymi egzemplarzami tego samego modelu repliki), czy używanych kulek. Z biegiem czasu okazało się jednak, że najczęściej zadowoleni ze swojej gumki hop-up są użytkownicy następujących gumek:

- Systema (wraz z nową wersją - Systema Energy)

- Guarder (zwłaszcza wersja przezroczysta)

- G&G (wersja zielona)

Nie wyklucza to sytuacji, w której lepiej od wymienionych wyżej gumek sprawowała się będzie, np. Madbull Shark - jak wspomniałem, istnieje wiele czynników, które wpływają na jakość działania systemu hop-up.

Ze względu na bardzo niską cenę (najczęściej w granicach 30 złotych) - gumki hop-up to jedne z części tuningowych cieszących się najwyższym stosunkiem jakości do ceny.

Drugim skutecznym rodzajem tuningu jest wymiana stockowej lufy na lufę precyzyjną. Stockowe lufy montowane w replikach mają najczęściej średnicę wewnętrzną około 6,08mm oraz słabą jakość wykonania (cechującą się np. zmianą średnicy lufy na jej różnych odcinkach - gdzieniegdzie jest to 6,08mm, ale w innym miejscu może to być już zarówno 6,05mm jak i 6,12mm). Średnica dużej części kulek oscyluje w okolicach 5,95mm, przy czym i tutaj ta wartość może nie być powtarzalna w przypadku słabej jakości kulek.

Lufy precyzyjne, oprócz większej precyzji wykonania niosą ze sobą mniejszą średnicę wewnętrzną (najczęściej w przedziale 6,04-6,01mm). Zmniejsza to szczelinę, jaka występuje między ściankami lufy i kulką. Zmniejszenie tej luki prowadzi do stabilizacji toru lotu kulki oraz zwiększenia ciśnienia działającego na nią podczas oddawania strzału (co przynosi niewielki przyrost FPS).

Należy więc uważać, ponieważ mniejsza średnica wewnętrzna lufy oznacza większe prawdopodobieństwo zacięcia się w niej kulki. Z tego powodu, osoba decydująca się na wymianę lufy na precyzyjną powinna liczyć się z koniecznością wymiany amunicji na polecaną, dobrej jakości.

Drugim, równie ważnym co średnica wewnętrzna czynnikiem warunkującym o poprawie celności repliki jest wykonanie lufy. Dobrej jakości "precka" charakteryzuje się utrzymywaniem jednolitej powierzchni i tej samej średnicy wewnętrznej na całej swojej długości. Z tego powodu dobrze wykonana lufa precyzyjna o średnicy 6,03mm może przynieść znacznie lepsze rezultaty niż gorzej wykonana lufa o średnicy 6,01mm.

Korzyściami płynącymi z wymiany lufy na precyzyjną są:

- polepszenie celności repliki (wpływające na poprawę zasięgu skutecznego);

- minimalne zwiększenie zasięgu maksymalnego repliki (wynikające głównie z niewielkiego przyrostu FPS - różnica jest zwykle niemal niezauważalna).

Producentów luf wewnętrznych jest wielu. Choć na działanie lufy wewnętrznej wpływa mniej czynników niż na działanie gumek hop-up - i w tym przypadku lufy mogą się sprawdzać w różnym stopniu, co może być przejawem pewnej losowości jakości egzemplarzy (dotyczy to głównie producentów tańszych luf precyzyjnych). Tanie "precki" mogą przynieść podobne jak i nawet lepsze rezultaty od niejednego markowego odpowiednika, ale równie dobrze mogą przynieść niezauważalną poprawę skupienia, co z pewnością nie ucieszy ich użytkowników. Z biegiem czasu utarły się pewne stereotypy odnośnie luf precyzyjnych:

a) do luf hi-endowych, cieszących się niewielką popularnością lecz świetną jakością, zaliczyć można:

- PDI - 6,01mm

- EDGI - 6,01mm

Lufy tych producentów należą do światowej czołówki, a ich ceny są bardzo wysokie (zwykle 400-800 złotych);

b) lufy bardzo dobrej jakości i o bardziej przystępnej cenie, dzięki czemu cieszą się większą popularnością:

- Prometheus - 6,03mm

- KM-Head - 6,04mm

Osoby, dla których głównym atutem jest celność repliki (czyli właściciele replik snajperskich, wyborowych) nie powinni kupować luf z niższej półki niż ta;

c) lufy dobrej jakości, cechujące się niską ceną i dużą popularnością, to:

- Systema - 6,04mm

- Guarder - 6,02mm

d) lufy, które przynoszą dość losowe efekty (niekiedy bardzo dobre, innym razem zupełnie nieadekwatne nawet do ich niskiej ceny), są tanie i mniej popularne. Ten zbiór liczy bardzo dużo elementów, a najbardziej znane są:

- Madbull - 6,03mm

- JBU - 6,01mm

- Guarder - 6,04mm

- Deep Fire - 6,02mm

- SRC - 6,03mm

Ciekawą alternatywą dla luf precyzyjnych są lufy gwintowane, np. te firmy Tanio Koba. Są mało popularne, a testy użytkowników wykazały, że w wielu przypadkach przynoszą gorsze efekty niż standardowe lufy precyzyjne w podobnej cenie.

By odnotować największą różnicę w celności repliki, zarówno w lufach stockowych jak i precyzyjnych - konieczne jest używanie kulek bardzo dobrej jakości. Nawet najlepsze lufy precyzyjne na rynku używane z gorszymi kulkami prawdopodobnie będą przynosić gorsze rezultaty od standardowych luf, w których używane są dobrze wykonane kulki.

"Im dłuższa lufa, tym lepiej?"

Wiele nowych osób czerpiących inspirację ze swojej wiedzy na temat broni palnej często wychodzi z założenia, że zwiększenie długości lufy będzie się równało poprawie osiągów repliki. I znowu - i tak i nie. Dłuższa lufa może przynieść lepsze rezultaty głównie w przypadku replik zasilanych gazowo oraz replik snajperskich o bardzo dużych prędkościach wylotowych. Różnica dla standardowych, elektrycznych replik jest, jednakże zbyt niezauważalna by się nią przejmować, a niekiedy może przynieść efekt odwrotny do zamierzonego.

W przypadku replik elektrycznych - zdecydowanie większą różnicę od długości lufy sprawia jej wykonanie. Replika mająca lufę 150mm może strzelać celniej od repliki mającej lufę 500mm. Montowanie do replik dłuższej lufy jest zwykle mało opłacalne - różnica w celności (jeśli w ogóle się pojawi) najczęściej będzie niewarta wydłużenia całej repliki (co niesie ze sobą zmniejszenie mobilności gracza). Zdecydowanie lepiej postawić na kupno lufy precyzyjnej o tej samej długości.

Inaczej ma się sprawa w przypadku niedopasowania typu cylindra do długości lufy. Tutaj różnice mogą być duże. Cylindry montowane w replikach ze względu na różnice w budowie przeznaczone są do pracy z lufami o odpowiedniej długości. Główną rolę gra tutaj powietrze. Mówiąc w skrócie - zwiększając długość lufy nie znając typu cylindra zastosowanego w replice - można doprowadzić do spadku prędkości początkowej kulek. Zmniejszenie długości lufy może natomiast prowadzić do pogorszenia celności repliki. Skutki mogą być również pozytywne, jeśli właściwości cylindra nie są dopasowane do lufy w odwrotnym kierunku.

Chcąc mieć pewność jaką długość lufy powinno się zamontować w replice - należy dowiedzieć się jaki typ cylindra jest w niej zamontowany. Zazwyczaj w replikach montowane są lufy o odpowiedniej długości w stosunku do użytego cylindra. Dlatego nie mając wiedzy na temat użytych części - najbezpieczniej jest wymienić lufę na precyzyjną, o tej samej długości co stockowa.

Jak jeszcze można ograniczyć zużywanie się części? Jakie są inne sposoby na ulepszenie repliki?

Wymienienie wszystkich sposobów byłoby pewnie bardzo trudne, jeśli nie niemożliwe - kluczem do osiągnięcia sukcesu jest długa lektura wątków technicznych poświęconych interesującym daną osobę sprawom oraz praktyka. Najlepsze efekty często osiąga się metodą prób i błędów. Odpowiednie smary, podkładowanie, części typu bore-up i wiele, wiele innych - to tylko namiastka tego, co można zrobić ze swoją repliką by zapewnić jej należytą kulturę pracy, czy lepsze osiągi.

Warto zasięgać rad użytkowników mających doświadczenie w temacie. Nie mając pewności co do prawidłowości doboru i zastosowania części, albo nie czując się na siłach do samodzielnego wykonania tuningu - można wysłać swoją replikę do polecanych serwisantów. Obawy przed tuningiem, brak umiejętności przeprowadzania tuningu - to żaden wstyd. Właśnie po to działają serwisanci, czyli osoby z ogromną pasją - by to, co zrobilibyśmy źle lub dobrze - zrobić jeszcze lepiej.

Na koniec chciałbym zaznaczyć raz jeszcze to, co próbowałem powiedzieć na początku. Ten poradnik zdecydowanie nie jest jedyną słuszną drogą tuningu. Mało tego, dla części osób treści tu przedstawione mogą się wydać nie do końca prawdziwe – jest to jak najbardziej możliwe, ponieważ świat replik Airsoftowych jest zbyt złożony, by można było przypisać do niego uniwersalne reguły tyczące się wszystkich replik. Nie dążę do zrobienia niemożliwego. Przypominam również, że poradnik kierowany jest do osób początkujących. Jako kolejne doświadczenie – polecam lekturę komentarzy pod tym artykułem, ponieważ z pewnością pociągnie on za sobą falę krytyki od osób, które mają odmienne zdanie o poruszonych przeze mnie sprawach. To dobrze, bo zawsze warto poznać sytuację z różnych punktów widzenia.