Broń boczna - Greengas, CO2, Spring, a może AEP?

Na rynku dostępne jest mnóstwo replik pistoletów. Czym się kierować przy wyborze? Jakie konsekwencje wynikną z wyboru repliki zasilanej elektrycznie, a jakie z zasilanej gazem? Jakie są główne różnice pomiędzy Greengasem, a CO2? Jaki rodzaj broni bocznej sprawdzi się najlepiej w określonych warunkach?

Nie znajdziesz w tym poradniku zbyt wiele konkretnych informacji na temat producentów i modeli - te rzeczy się zmieniają, tutaj zaś będę starał się zawrzeć informacje możliwie ponadczasowe, wspólne dla danych gatunków replik.

Chciałbym zaznaczyć, że poradnik ten oprócz pewnej ilości faktów będzie zawierał dużą dawkę moich subiektywnych opinii. Miałem okazję używać wielu różnych rodzajów replik bocznych i to właśnie na tym będę bazował swoją opinię. Niewykluczone, że w niektórych miejscach mogę minąć się z prawdą - jeśli tak będzie, to z pewnością znajdziecie o tym informacje w komentarzach pod artykułem.

Przypominam również, że tekst ten w dużej mierze znajdował się już na forum w dziale dla nowych użytkowników (Poradnik Maniaka). Zostało wprowadzone do niego kilka zmian, niektóre treści zostały rozwinięte, inne dodane. Artykuł wzbogacony został też kilkoma ogólnymi fotografiami, jednak w dalszym ciągu większość tego tekstu była już dostępna.

O replikach bocznych słów kilka.

Zadania broni bocznej w Airsofcie są podobne do tych stawianych przed bronią ostrą na realnym polu walki. Ma być niezawodna i łatwo dostępna, by w sytuacji kryzysowej (np. awaria, czy koniec amunicji w broni głównej) mogła uratować nas od... spędzenia paru minut na respie, rzecz jasna.

Jednakże założenia Airsoftu stawiają przed replikami bocznymi również inne wymagania. Broń boczna w Airsofcie jest bardzo często używana w roli repliki na bliski dystans, kiedy nasza replika główna jest zbyt mocna na daną odległość. Przed wyborem warto się zapoznać z limitami dotyczącymi walki na bliskim dystansie, które panują w Twoim środowisku. Najczęściej limity te nie przekraczają wartości 350 FPS. Wartość ta powinna stać się górną granicą, jeśli replika ma się sprawdzić w roli bocznej.

Osobiście odradzam kupowania pistoletów o większej prędkości początkowej, chyba, że w celach kolekcjonerskich. Są zbyt mocne na małą odległość i zbyt niecelne na dużą odległość. Problem nadmiaru mocy dotyczy najczęściej grupy pistoletów zasilanych CO2.

Inne wymagania stawiane przed bronią boczną zależą głównie od użytkowników, ale najczęstsze to lans, komfort użytkowania, wygląd i sama, jakże ważna, frajda ze strzelania. W przeciwnym wypadku wszyscy biegalibyśmy z najtańszymi, zrobionymi z plastiku replikami.

Charakterystyka replik z różnym rodzajem zasilania.

a) Repliki sprężynowe:

Na dzisiejszym polu walki Airsoftowej - sprężynowe repliki pistoletów raczej nie znajdują zastosowania. Mają stosunkowo niewielki zasięg (w większości lepszych modeli zamyka się w przedziale 20-30 metrów, a w tych gorszych - 10-20 metrów), a żywotność wielu tańszych modeli jest mocno ograniczona. Z drugiej strony w przypadku 'sprężyniaków' możemy mówić o swego rodzaju niezawodności - nie potrzebujemy żadnych źródeł zasilania - wystarczy replika, magazynek i kulki. Największą wadą pistoletów tego typu jest konieczność przeładowania repliki po każdym oddanym strzale. Jeśli tylko ma się możliwość - z repliki powinno się strzelać przy użyciu obu rąk. Natomiast los lubi płatać figle więc nierzadko staniesz przed koniecznością obsługi pistoletu jedną ręką, gdyż druga będzie zajęta. Pistolety sprężynowe w tym przypadku zupełnie się nie sprawdzą, gdyż już po oddaniu pierwszego strzału musimy użyć drugiej ręki, by pistolet przeładować. Wszystko to sprawia, że sprężynową broń boczną spotkać możemy głównie na spotkaniach typu Spring Party, albo w kaburach, gdzie pełnią znaną rolę wypełniacza kabury i sporadycznie repliki typu back-up.

Zalety:
- Niska cena
- Zerowe koszty eksploatacji
- Możliwość całorocznego używania

Wady:
- Słabe, lub przeciętne osiągi
- Często krótka żywotność
- Konieczność obsługi dwoma rękami
- Bardzo ograniczony dostęp do części zamiennych

b) Repliki gazowe:

Repliki gazowe są obecnie najczęściej spotykanymi replikami bocznymi w wielu środowiskach Airsoftowych. Są samopowtarzalne (czasami samoczynno-samopowtarzalne), wyróżniają się dobrym zasięgiem (najczęściej w przedziale 30-40 metrów, a niekiedy dochodzącym nawet do 50-60 metrów). Zasilane są przy użyciu Greengasu (również zwykłego Propanu), lub CO2. Część modeli wyposażona jest w system odrzutu zamka (Blowback), który znacznie uprzyjemnia strzelanie i podnosi poziom realizmu rozgrywki. Do wad pistoletów tego typu powinno zaliczyć się najwyższy w stosunku do innych typów replik koszt eksploatacji, sezonowość wielu modeli oraz nietrwałe magazynki. Najtańsze modele zaczynają się poniżej 100 złotych, nie oferują nic poza tym, co niezbędne do strzelania. Brak obecności systemu blowback sprawia, że są bardziej odporne na niskie temperatury (nawet ujemne), podczas których działają po prostu mniej efektywnie. Droższe modele, posiadające system odrzutu zamka dostarczają wiele radości ze strzelania, jednakże można ich używać głównie w ciepłym, letnim sezonie. Chcąc kupić replikę boczną typu full metal, z blowbackiem, z oznaczeniami - należy się liczyć z wydatkiem przynajmniej 300-400 złotych. Tańsze repliki tego typu częściej miewają różne problemy, co może doprowadzić do irytacji użytkownika.

Zalety:
- Najtańsze modele w cenie sprężynówek
- Przyzwoity zasięg i celność
- Samopowtarzalność, niekiedy również automatyczny tryb ognia
- Stosunkowo duża żywotność mechanizmów

Wady:
- Problematyczność niektórych modeli
- Sezonowość wielu modeli
- Nietrwałe magazynki

c) Repliki elektryczne:

Elektryczne repliki boczne również mają swoich zwolenników. Nadają kulce zdecydowanie mniejszą prędkość początkową niż większość 'gaziaków', ale pomimo to zasięg i celność wielu AEPów stoi na przyzwoitym poziomie. Pod względem opłacalności dzielą się na dwie główne kategorie, analogiczne do długich replik elektrycznych - pistolety z plastikowym gearboxem oraz z metalowym. Repliki z plastikowym gearboxem są tanie (już około 50 złotych), jednakże awaryjne, mają bardzo słabe osiągi i praktycznie nie ma sposobu na dostanie do nich części zamiennych. Z tych powodów zdecydowanie odradzam zakup takiej repliki. Pistolety elektryczne z plastikowym gearboxem można poznać po kilku rzeczach - zasilane są standardowymi bateriami, mają łukowe magazynki oraz występuje w nich elektryczny system symulacji ruchu zamka. Natomiast pistolety elektryczne z metalowym gearboxem (kosztujące około 150-250 złotych) są bardzo atrakcyjną ofertą dla osób ceniących sobie możliwości i niezawodność. Ze względu na zasilanie elektryczne - nie wymagają kupna gazu. Mają w pełni automatyczny tryb ognia, pozwalają na oddanie dużej ilości strzałów przy użyciu nawet stockowego (dodawanego w komplecie) akumulatora, a ich magazynki są znacznie tańsze i mniej awaryjne od tych znanych z modeli gazowych. Ponadto, repliki te są raczej bezawaryjne i nie ma większych problemów z używaniem ich w niskich temperaturach. Jako że nie ma replik pozbawionych wad - i tutaj jest się do czego przyczepić. A konkretnie - repliki te nie mają odrzutu zamka i wykonane są głównie z tworzywa, przez co nie znajdują zainteresowania wśród miłośników realizmu.

Zalety:
- Niewysoka cena
- Bezawaryjność
- Minimalne koszty eksploatacji
- Automatyczny tryb ognia
- Tanie magazynki
- Stosunkowo bezawaryjne magazynki
- Możliwość całorocznego używania (przy zastosowaniu odpowiedniego akumulatora)
- Możliwość wystrzelenia dużej ilości kulek przy jednym ładowaniu akumulatora
- Niewielka liczba FPS (więc nadaje się nawet na najmniejsze odległości)

Wady:
- Przeciętne wykonanie
- Brak Blowbacku
- Niewielka liczba FPS (więc przeciwnik z łatwością może uniknąć strzału na większej odległości)
- Mały wybór modeli

CO2 czy Greengas?

Repliki gazowe mogą być zasilane Greengasem lub CO2. Każde z tych źródeł zasilania ma swoje wady i zalety.

Greengas:
Zalety:
- łatwo doładować nim magazynek
- można zastąpić go propanem, jeśli posiada się odpowiedni sprzęt (znacznie redukuje to koszty strzelania)
- jest bardziej popularny niż CO2
Wady:
- jest droższy od CO2 (mniej więcej o połowę)
- zbiorniki Greengasu zajmują dużo miejsca, są trudne w przenoszeniu (istnieje możliwość kupna mniejszego zbiornika na Greengas, np. w formie granatu)
- ma mniejszą wydajność niż CO2 (zwykle 20-100 strzałów w zależności od modelu)

CO2:
Zalety:
- łatwy w przenoszeniu
- tańszy niż Greengas
- ma większą wydajność niż Greengas (zwykle 50-200 strzałów w zależności od modelu)
Wady:
- wymiana kapsuły zajmuje więcej czasu niż dobicie magazynka Greengasem, a niekiedy wymaga użycia dodatkowych narzędzi
- jest mniej popularne niż Greengas

Jak widać CO2 wydaje się mieć więcej zalet. Dlaczego więc na strzelankach częściej spotyka się repliki zasilane Greengasem?
Z kilku przyczyn. Główna, to większa popularność pistoletów na Greengas. Ta sytuacja ma jednak szansę się zmienić. Drugą ważną przyczyną jest brak zaufania niektórych osób do CO2. Na rynku istnieje wiele modeli napędzanych CO2, jednak duża część z nich to po prostu przekalibrowane wiatrówki. Łatwo poznać je po kosmicznych prędkościach FPS (podawane zazwyczaj w przedziale 400-600 FPS, a niekiedy nawet więcej). Repliki tego typu są zbyt mocne na niewielką odległość. W skutecznym strzelaniu na dalszą odległość zazwyczaj przeszkadza im słabo działający lub ogólny brak systemu hop-up. Jest niewiele modeli na rynku, które pomimo zasilania CO2 nie przekraczają 350 FPS. Mały wybór na rynku - mała popularność na spotkaniach.

Coraz częściej na rynku pojawiają się repliki, w których można wymiennie stosować magazynki zasilane Greengasem i te na kapsuły CO2. Takie rozwiązanie pozwala szybko przystosować replikę do konkretnych warunków. Nie zawsze różnice w FPSach przy tych dwóch rodzajach zasilania są ogromne - niekiedy różnica wynosi zaledwie kilkadziesiąt FPS, co przekłada się na kilkumetrową różnicę w zasięgu - przydatną w otwartym terenie.

Pistoletami na CO2 o prędkości początkowej powyżej 350 FPS powinny zainteresować się wyłącznie osoby, które mają zamiar używać takiej repliki jako głównej lub które kupują replikę ze względów kolekcjonerskich. Mimo to - warto zadać sobie pytanie, czy później taka replika nie stanie się naszą repliką boczną. Jeśli tak - replika mocna nie znajdzie tu zastosowania. Dlatego czasami lepiej kupić replikę słabszą i 'przemęczyć się' z nią aż do czasu kupna właściwej repliki głównej.

Niekiedy repliki gazowe wyposażone są w atrapy tłumików stanowiące przedłużenie lufy wewnętrznej. W replikach gazowych wydłużenie lufy często skutkuje zwiększeniem prędkości wylotowej (nawet o kilkadziesiąt FPS). Warto zastanowić się nad takim rozwiązaniem.

Nasuwa się jedna myśl: jeżeli zamierzamy jej używać, a nie tylko postawić na biurku - nie warto kupować repliki bocznej nadającej kulkom 0,2g prędkości początkowej większej niż 350 FPS.

Kiedy na forum odradza się kupna mocnej repliki krótkiej - częstą odpowiedzią autora jest chęć używania takiej repliki WYŁĄCZNIE dostrzelania tarczowego. W takiej sytuacji - zdecydowanie lepszym wyborem będzie każda, nawet najtańsza wiatrówka zasilana CO2.

Co jeszcze warto wiedzieć?

Kolejna sprawa, to ekonomia używania gaziaków. Jeśli założymy, że jeden strzał z elektryka kosztuje średnio 1 grosz, to jeden strzał z repliki gazowej kosztuje zwykle około 3-4 grosze. Powinny wziąć to pod uwagę osoby dysponujące ograniczonym budżetem. Zwłaszcza te, które decydują się na kupno repliki gazowej, ponieważ szkoda im dołożyć 100-200 złotych by kupić replikę elektryczną.

Niekiedy padają pytania, czy występują różnice w "odporności" tych dwóch gazów na temperaturę otoczenia. O ile mi wiadomo tak, jednakże sporo zależy również od modelu repliki, obecności systemu blowback, itp. O ile w przypadku replik typu NBB (pozbawionych systemu blowback), wiele z nich może działać efektywnie nawet w wielostopniowym mrozie bez względu na rodzaj zasilania, o tyle repliki zasilane Greengasem z funkcjonującą symulacją odrzutu zamka mogą mieć problemy z poprawnym działaniem w niskich temperaturach, o minusowych nawet nie wspominając. Repliki systemu GBB zasilane CO2 wydają się być bardziej odporne na działanie niskich temperatur.

Osoby, które lubią wyróżniać się na spotkaniach mogą zainteresować się replikami rewolwerów. Niestety, ich wybór na rynku jest zdecydowanie mniejszy niż pistoletów. Niektóre nienagannie wykonane rewolwery są dostępne w przystępnej cenie, jednakże nadają zwykle kulkom zbyt dużą prędkość wylotową, by ich użytkowanie miało sens. Inne znowu są tanie i mieszczą się we wszelkich limitach, za to ich jakość wykonania spada na drugi plan. Są również repliki rewolwerów renomowanych firm, które spełniają wszystkie wymienione powyżej wymagania, jednakże ich ceny bywają zaporowe. Warto nadmienić, że część rewolwerów jako magazynków używa łusek, co docenią zwolennicy realizmu.

Kolejnym odejściem w kierunku realizmu w gazowych replikach pistoletów jest system Shell Ejecting, których magazynki nie ładuje się bezpośrednio kulkami, a łuskami, w których znajduje się zazwyczaj jedna kulka. Po każdym strzale mechanizm wyrzuca pustą łuskę z pistoletu, podobnie jak ma to miejsce w broni palnej. O ile rozwiązanie to przynosi niesamowitą frajdę z użytkowania chyba każdemu zwolennikowi realizmu, o tyle zastosowania takich replik na obecnym, Airsoftowym polu walki są nikłe, ponieważ łuski są na tyle drogie i dość słabo dostępne, że mało kto decyduje się na porzucenie takiej łuski. Odnalezienie jej zabiera zazwyczaj trochę czasu, co w trakcie wymiany ognia z przeciwnikiem jest raczej niedopuszczalne.

Wyznaczników "poziomu realizmu" replik jest wiele. Świetnie odwzorowane pistolety charakteryzują się zazwyczaj jakością wykonania i użytymi materiały podobnymi do wersji ostrej, systemem blow-back, systemem Shell Ejecting, zbliżoną do broni palnej formą rozkładania i składania repliki, możliwością zastąpienia niektórych mniej istotnych części odpowiednikami z broni ostrej, a także oryginalnymi oznaczeniami producenta broni ostrej. Takie repliki bardzo rzadko (przynajmniej w moich stronach) pojawiają się na spotkaniach, ale jeśli już, to wzbudzają olbrzymie zainteresowanie.

W ramach wyjaśnienia pewnego terminu, z którym mogliście się spotkać w tym artykule - jako back up uważam replikę krótką, którą gracz przenosi ze sobą na wypadek awarii (lub końca amunicji) zarówno repliki głównej jak i bocznej. Taka sytuacja nie zdarza się zbyt często, jednak niewielki i lekki pistolet ukryty w stosunkowo dostępnym miejscu i użyty, kiedy przeciwnik już zupełnie się tego nie spodziewa - potrafi uratować skórę. W takim charakterze sprawdzi się praktycznie każda replika niezależnie od osiągów, której wymiary i waga w żadnym stopniu nie będą odczuwalne dla gracza.

Kilka słów na temat używania PMów i strzelb w roli repliki bocznej. Oczywiście, istnieje taka możliwość, by zamiast repliki pistoletu lub rewolweru nosić ze sobą na spotkania krótki pistolet maszynowy w stylu MP5K, albo Skorpiona, jak również niektórzy używają w tej roli krótkiej strzelby. Rozwiązanie takie ma sens, jeśli tylko jesteśmy w stanie zapewnić sobie odpowiednią kaburę, ładownicę lub odpowiednie zawieszenie, co pozwoli zapomnieć graczowi o obecności drugiej repliki podczas szybkiego i agresywnego przemieszczania się w terenie (replika nie powinna wówczas mieć luzów, wypadać, albo obijać sie o gracza), a kiedy zajdzie potrzeba - replika musi być łatwa do dobycia i przygotowania do strzału. Jeśli gracz opanuje metody wygodnego przenoszenia i użytkowania takiej repliki - jego skuteczność na tym zyska, ponieważ często krótkie PMy i strzelby mają lepsze osiągi od replik pistoletów i rewolwerów.

I jeszcze jedno często zadawane pytanie - czy lepiej na początek kupić sprężynową strzelbę, czy gazowy pistolet. Każdy powinien sobie samemu na nie odpowiedzieć. Powinno się wówczas zwrócić uwagę na to, czy zamierza się strzelać również zimą, czy (jeśli tak, to kiedy?) zamierza się kupić elektrycznie zasilaną główną replikę, a także - czy dla użytkownika ważniejsza będzie możliwość oddania celnych czy szybkich strzałów. W przyszłości, krótki gaziak będzie mógł pełnić rolę zarówno repliki bocznej, jak i awaryjnej (zapasowej), a strzelba - raczej wyłącznie repliki awaryjnej.

Powyższy tekst może pomóc w podjęciu decyzji dotyczącej wyboru zasilania repliki bocznej. Przed kupnem konkretnego modelu najrozsądniej będzie przeczytać dostępne na forum opinie na jego temat.